Tiêu chảy khi dùng kháng sinh

Chứng cứ lâm sàng về hiệu quả của probiotics (men vi sinh) trong điều trị dự phòng tiêu chảy khi dùng kháng sinh

Bài viết của Bệnh viện Nhi đồng thành phố Hồ Chí Minh:

Dưới đây là một số chứng cứ y học về probiotics (chỉ liệt kê các probiotics có đăng ký tại Việt Nam, dữ liệu từ danh mục kê khai giá thuốc, 19/07/2018 – Cục Quản Lý Dược [4])

Chủng vi khuẩn	Liều	Độ mạnh chứng cứ	Khuyến cáo khác
Phòng ngừa tiêu chảy liên quan đến kháng sinh
LGG	1–2*10¹⁰CFU	1	Được khuyến cáo bởi ESPGHAN (Hội Tiêu hóa, Gan và Dinh dưỡng Nhi Khoa châu Âu)
Saccharomyces boulardii	250–500 mg (0,5- 110¹⁰CFU)*	1
Phòng ngừa tiêu chảy do nằm viện
LGG	10¹⁰–10¹¹CFU, 2lần/ngày	1	Có nc phân tích gộp các RCT (meta-analysis)
Bifidobacterium bifidum Streptococcus thermophilus		2

Như vậy chỉ có 02 chủng probiotics (men vi sinh) được khuyến cáo trong điều trị dự phòng tiêu chảy liên quan đến kháng sinh:

S. Boulardii với liều hàng ngày 250- 500 mg (tương đương: 0,5- 1* 10¹⁰CFU) hoặc
LGG với liều hàng ngày 1–2*10¹⁰CFU

Xem chi tiết: https://bvndtp.org.vn/men-vi-sinh-probiotics/pdf

Trở về

Sử dụng men vi sinh và khoáng chất gì khi trẻ bị tiêu chảy (theo bệnh viện Nhi Trung ương)

Theo báo cáo “Báo cáo hội nghị đồng thuận khuyến cáo về chẩn đoán và điều trị tiêu cháy cấp ở trẻ em” của Bệnh viện Nhi trung ương và Hội Nhi khoa Việt Nam, chỉ rõ:

Kẽm là khoáng chất duy nhất khuyến cáo bổ xung trong điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em với liều: trẻ < 6 tháng tuổi (10mg/ngày x 10 – 14 ngày), trẻ ≥ 6 tháng tuổi (20mg/ngày x 10 – 14 ngày)
S. Boulardii là men vi sinh (probiotics) duy nhất được khuyến cáo bổ xung trong điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em với liều 200 – 250mg/ngày x 5 – 6 ngày có thể được cân nhắc sử dụng trong điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em kết hợp với bù nước và điện giải đầy đủ.

…….

Khuyến cáo 7: Bổ sung kẽm trong điều trị tiêu chảy cấp (Theo khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới)

Trẻ cần được bổ sung kẽm ngay khi tiêu chảy mới bắt đầu. Kết quả từ các nghiên cứu cho thấy bổ sung kẽm có tác dụng nhanh chóng hồi phục niêm mạc ruột, rút ngắn thời gian bị bệnh và mức độ nặng của tiêu chảy, hạn chế các đợt tiêu chảy mới trong 2-3 tháng sau điều trị, cải thiện sự ngon miệng và tăng trưởng cho trẻ

Khuyến cáo về sử dụng kẽm cho trẻ bị tiêu chảy cấp

Trẻ < 6 tháng tuổi: 10mg/ngày x 10 – 14 ngày

Trẻ ≥ 6 tháng tuổi: 20mg/ngày x 10 – 14 ngày

Khuyến cáo về các biện pháp hỗ trợ trong điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em

Khuyến cáo 9: Probiotics trong điều trị tiêu chảy cấp (Khuyến cáo mạnh, mức độ bằng chứng trung bình)

Khuyến cáo: S. boulardii với liều 200 – 250mg/ngày x 5 – 6 ngày có thể được cân nhắc sử dụng trong điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ em kết hợp với bù nước và điện giải đầy đủ

Xem thêm chi tiết: http://benhviennhitrunguong.org.vn/bao-cao-hoi-nghi-dong-thuan-khuyen-cao-ve-chan-doan-va-dieu-tri-tieu-chay-cap-o-tre-em.html. (pdf )

Trở về

Sử dụng men vi sinh (probiotics) nên theo các hướng dẫn của chuyên gia và các khuyến cáo của các tổ chức y tế uy tín trên thế giới

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng Khoa Nhi bệnh viện Bạch Mai – men vi sinh có lợi, nhưng cũng không phải là vô hại. Không nên tự ý sử dụng men vi sinh khi không có khuyến cáo của các bác sĩ, chuyên gia uy tín. Một số tổ chức uy tín trên Thế Giới như Hiệp Hội Nhi Khoa Châu Âu, hay Tổ Chức Tiêu Hóa Thế Giới WGO có khuyến cáo về những men vi sinh tốt, mọi người có thể tham khảo các khuyến cáo này.

Vậy có thể hiểu: men vi sinh là không nên tự ý sử dụng, chỉ sử dụng khi có tư vấn của bác sĩ hoặc chuyên gia. Tuy nhiên nếu men vi sinh đã được các tổ chức uy tín như Hội Nhi Khoa Châu Âu hay WGO khuyến cáo thì có thể sử dụng theo trường hợp khuyến cáo, trường hợp này không xem là tự ý sử dụng.

2. Men vi sinh có thể sử dụng lâu dài hay không?

Men vi sinh đa phần là các lợi khuẩn “được tuyển chọn”, các vi khuẩn này hầu hết đều rất mạnh, có khả năng ức chế các vi khuẩn khác, thậm chí vượt qua kháng sinh. Đa số các vi khuẩn bị ức chế là các hại khuẩn, điều này đem lại công dụng có lợi cho sức khỏe của men vi sinh. Nhưng không phải men vi sinh nào cũng có thể sử dụng hàng ngày. Chỉ sử dụng những men vi sinh có đầy đủ bằng chứng khoa học về việc dùng hàng ngày là an toàn và có lợi cho sức khỏe.

Xem thêm chi tiết: https://dantri.com.vn/suc-khoe/nhung-dieu-can-phai-biet-khi-su-dung-men-vi-sinh-cho-tre-20191123054307824.htm.(pdf )

Trở về

Cách xử trí tiêu chảy do uống kháng sinh ở trẻ em

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi PGS.TS.BS Huỳnh Thoại Loan – Trưởng khoa Nhi – Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Biểu hiện ở trẻ bị tiêu chảy do dùng kháng sinh

Sau khi sử dụng kháng sinh khoảng 2 – 9 ngày, trẻ có biểu hiện sôi bụng, đau bụng, bụng trướng nhẹ
Trẻ bị đau bụng, tiêu chảy nhiều lần trong ngày, có thể lên tới 15 – 20 lần/ngày;
Phân lỏng lẫn nhầy hoặc phân xanh, vàng lổn nhổn, phân có bọt, phân sống, không thối, có lẫn thức ăn chưa tiêu, đôi khi có lẫn máu và chất nhầy;
Trẻ phải rặn mỗi lần đi đại tiện;
Vùng hậu môn của trẻ có thể bị hăm đỏ do tính chất axit của phân;
Khi vi khuẩn có hại tăng sinh quá nhanh, có thể gây ra các triệu chứng của viêm đại tràng hoặc viêm đại tràng giả mạc như: Sốt cao, buồn nôn và nôn mửa, đau quặn bụng, tiêu chảy nhiều lần, phân lỏng có máu mủ.

Trẻ uống kháng sinh bị tiêu chảy phải làm sao?

Với trường hợp bị tiêu chảy nhẹ, các triệu chứng bệnh sẽ hết trong vòng vài ngày tới 2 tuần sau khi kết thúc phác đồ sử dụng kháng sinh;
Với trường hợp tiêu chảy nặng, cần dừng ngay loại kháng sinh có liên quan đến tình trạng tiêu chảy. Kết hợp bù nước, điện giải, thăng bằng kiềm toan. Nên sử dụng dung dịch oresolhoặc viên hydrite để bù nước cho trẻ. Phụ huynh chú ý nên pha dung dịch bù nước theo đúng hướng dẫn sử dụng, một lần pha hết 1 gói hoặc 1 viên với lượng nước chín được hướng dẫn, không được chia nhỏ gói hoặc viên ra. Dung dịch bù nước đã pha nếu để quá 24 giờ không uống hết cần phải bỏ đi. Việc cho trẻ uống bù nước cần duy trì đến khi trẻ đi tiêu phân sệt và dưới 3 lần/ngày. Bên cạnh đó, thực hiện cấy phân, cấy máu để xác định chủng vi khuẩn gây bệnh. Với trường hợp bị viêm đại tràng giả mạc, loại kháng sinh được chọn là metronidazole hoặc vancomycin;
Trường hợp bị loạn khuẩn nặng hoặc không thể ngưng kháng sinh, cần điều trị hỗ trợ thêm các chế phẩm vi sinh có chứa prebioticvà probiotic (men vi sinh) để cân bằng lại các chủng vi khuẩn đường ruột theo đúng chỉ định của bác sĩ. Các trường hợp kết hợp với chế phẩm vi sinh nhưng không có hiệu quả cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để thay thế bằng loại kháng sinh khác;
Không sử dụng men tiêu hóa đối với các trường hợp tiêu chảy do kháng sinh;
Thay đổi chế độ ăn để làm giảm triệu chứng tiêu chảy: Chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày (khẩu phần nhỏ dễ tiêu hóa hơn), ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa (sữa chua, khoai tây, gạo và chuối), tránh ăn nhiều chất xơ và các chất lên men mạnh, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ, cung cấp đủ nước, tránh đồ uống có carbon, nước ép cam quýt và coca,… vì có thể làm triệu chứng nặng hơn.

Chi tiết bài viết tại: https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/nhi/cach-xu-tri-khi-tre-bi-tieu-chay-do-uong-khang-sinh/

Trở về

Thuốc kháng sinh và tiêu chảy ở người trưởng thành

Bài viết của: ThS. Lưu Liên Hương – Viện Y học ứng dụng Việt Nam- TỔNG HỘI Y HỌC VIỆT NAM

Tiêu chảy do sử dụng kháng sinh là tương đối phổ biến. Ước tính có khoảng 5-25% số người trưởng thành bị tiêu chảy khi sử dụng kháng sinh.

Dự phòng tiêu chảy khi sử dụng kháng sinh

Bạn có thể thực hiện một số việc để làm giảm nguy cơ bị tiêu chảy liên quan đến kháng sinh, bao gồm:

Sử dụng probiotic: Probiotic có thể giúp bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột. Một số nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng sử dụng probiotic khi đang sử dụng kháng sinh có thể dự phòng được tình trạng tiêu chảy.

Thực hiện vệ sinh sạch sẽ: rửa tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh có thể giảm nguy cơ lây truyền C.diff
Tuân thủ hướng dẫn dùng thuốc: một số loại kháng sinh sẽ cần phải uống thuốc trong khi ăn. Hãy đảm bảo rằng bạn tuân thủ đúng hướng dẫn để không gây kích ứng hệ tiêu hoá.
Khi sử dụng kháng sinh khi cần thiết: mặc dù kháng sinh có thể điều trị tình trạng nhiễm khuẩn, nhưng sẽ không hiệu quả trong việc điều trị cảm lạnh và cảm cúm. Lạm dụng kháng sinh có thể có ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hoá và gây ra các vấn đề khác.
Trao đổi với bác sỹ: nếu bạn đã từng bị tiêu chảy khi đang sử dụng kháng sinh, hãy nói cho bác sỹ biết. Bác sỹ có thể sẽ kê cho bạn một loại kháng sinh khác ít có khả năng gây tiêu chảy hơn.

Xem thêm chi tiết: http://vienyhocungdung.vn/thuoc-khang-sinh-va-tieu-chay-20191120100805072.htm. pdf

Trở về