Trung bình mỗi bé có thể mắc bệnh nhiễm khuẩn hô hấp 3-5 lần mỗi năm. Kháng sinh loại thuốc cần thiết trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn ở trẻ em. Tuy nhiên, cứ 5 bé uống thuốc kháng sinh thì có 1 bé sẽ bị tiêu chảy. Bố mẹ nên làm gì để khắc phục tình trạng này?
Dấu hiệu bé bị tiêu chảy do dùng thuốc kháng sinh
Tiêu chảy do sử dụng thuốc kháng sinh có triệu chứng khá giống với bệnh tiêu chảy do nhiễm khuẩn:
- Bé bị đau bụng, tiêu chảy nhiều lần trong ngày (có bé đi ngoài 15 – 20 lần một ngày).
- Tiêu chảy do kháng sinh gây phân lỏng lẫn nhầy mũi hoặc phân xanh, vàng lổn nhổn, có bọt, không thối hoặc phân sống, có lẫn thức ăn chưa tiêu, đôi khi lẫn máu, mũi.
- Mỗi lần đại tiện trẻ phải rặn và do tính chất axit của phân, vùng hậu môn của trẻ bị hăm đỏ.
- Tiêu chảy thường kéo dài từ 1-7 ngày, bắt đầu từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 8 khi dùng thuốc kháng sinh. Đôi khi, tiêu chảy có thể bắt đầu ngay từ ngày đầu tiên và kéo dài đến một vài tuần sau khi bé kết húc đợt kháng sinh.
Phần lớn các bé từ 2 tuổi trở lên thường chỉ bị tiêu chảy mức độ nhẹ, không nguy hiểm đến tính mạng nếu không mất nước. Vì vậy cha mẹ cần quan tâm cung cấp đủ nước cho con.
Nguyên nhân gây tiêu chảy do thuốc kháng sinh
Hệ tiêu hóa là một hệ sinh thái phức tạp, với hàng triệu vi sinh vật bao gồm cả lợi khuẩn và hại khuẩn. Tỷ lệ cân bằng của hệ vi sinh này là 85% lợi khuẩn và 15% hại khuẩn.
Khi bé sử dụng thuốc kháng sinh, bên cạnh việc tiêu diệt các hại khuẩn gây bệnh, các loại kháng sinh cũng đồng thời diệt luôn cả các lợi khuẩn trong đường ruột. Lúc này, sự cân bằng giữa 2 nhóm vi khuẩn bi phá vỡ, hại khuẩn được dịp “bùng lên” và rất dễ gây ra tình trạng tiêu chảy. Đặc biệt là ở trẻ nhỏ do hệ tiêu hóa còn chưa phát triển hoàn thiện.
Thông thường tiêu chảy do kháng sinh thường chấm dứt sau khi dừng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên vẫn có những trường hợp xảy ra biến chứng nặng.
Biến chứng của tiêu chảy do thuốc kháng sinh
Một trong những biến chứng chính của tiêu chảy do thuốc kháng sinh là mất nước. Tiêu chảy do loạn khuẩn kéo dài sẽ dẫn đến rối loạn hấp thu và rối loạn chuyển hóa. Bé bị mất nước kèm theo rối loạn điện giải, sụt cân rất nhanh. Nếu không có biện pháp khắc phục kịp thời dễ dẫn đến suy dinh dưỡng.
Ngoài ra, bé có thể bị thương tổn viêm nhiễm phù nề ở đại tràng hay còn được gọi là viêm đại tràng giả mạc. Các dấu hiệu viêm đại tràng giả mạc bao gồm:
- Bé bị sốt, đau bụng;
- Đi ngoài phân có máu hoặc chất nhầy;
- Mệt mỏi bất thường.
Xử trí khi bé bị tiêu chảy do sử dụng thuốc kháng sinh
Tiếp tục dùng thuốc kháng sinh
Nếu bé bị tiêu chảy nhẹ, và sức khỏe bé vẫn ổn định bạn nên tiếp tục cho trẻ dùng thuốc kháng sinh cho đủ liều mà bác sỹ yêu cầu và chăm sóc tại nhà. Bởi tự ý ngừng thuốc kháng sinh ông theo chỉ định của bác sĩ sẽ làm tăng nguy cơ kháng kháng sinh – vi khuẩn kháng thuốc.
Chú ý: Không tự ý cho bé sử dụng thuốc cầm tiêu chảy, trừ khi bác sĩ yêu càu. Bởi thuốc cầm tiêu chảy có thể khiến tình trạng viêm ruột tồi tệ hơn.
Cho trẻ uống nhiều nước
Để tránh mất nước, nên cho bé uống nước thường xuyên. Có thể thay thế nước lọc bằng dung dịch oresol pha đúng theo tỷ lệ. Không cho bé uống nước ép trái cây hoặc nước giải khát, đồ uống có gas, vì chúng có thể khiến bé bị tiêu chảy nặng hơn.
Chú ý đến những thực phẩm cho bé ăn
Không cho bé ăn các loại đậu hạt vì loại thực phẩm này dễ sinh nhiều hơi ở ruột gây đầy bụng. Cũng không nên cho bé ăn nhiều gia vị, thức ăn cay, hải sản, đồ lạnh,…
Nên cho bé ăn đồ ăn mềm, dễ tiêu (súp, chão loãng hoặc cơm loãng). Cân nhắc việc xay hoặc băm nhỏ đồ ăn cho bé. Cho bé bú hoặc uống sữa như bình thường.
Những loại rau củ có tác dụng giữ nước như cà rốt, củ cải đường,bí, chuối, hồng xiêm, cam,… rất tốt cho tiêu hóa và tăng sức đề kháng cho bé.
Xử lý hăm tã
Nếu tiêu chảy khiến bé bị hăm quanh hậu môn hoặc vùng đóng bỉm, bạn cần vệ sinh nhẹ nhàng vùng này với nước sạch, lau khô rồi thoa lên đó một lớp vaselin, kem chứa kẽm (Zincofax, Penaten) hoặc các kem chống hăm khác.
Lựa chọn Probiotics cho bé
Cần bổ sung men vi sinh cho bé nhằm thiết lập lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột, phòng ngừa tiêu chảy và rối loạn tiêu hóa.
DUVION chứa S.Boulardii là men vi sinh dạng nấm men, và là loại men duy nhất được chỉ định trong lâm sàng. Men vi sinh dạng nấm men không bị ảnh hưởng khi đi qua dạ dày và không bị kháng sinh tiêu diệt như men vi sinh dạng vi khuẩn. Vì vậy, S.Boulardii là sự lựa chọn tốt nhất cho điều trị, phòng ngừa tiêu chảy do kháng sinh.
Bên cạnh đó, DUVION chứa Kẽm, Thymomodulin đúng hàm lượng theo phác đồ của Bộ Y tế, dự phòng tái phát viêm đường hô hấp, tiêu chảy do nhiễm khuẩn hiệu quả.